Miêu tả là gì? Văn miêu tả là gì? Yếu tố miêu tả là gì?

Miêu tả là một phương thức diễn đạt trong văn học được sử dụng rất nhiều trong cuộc sống và là nội dung rất quan trọng trong văn học lớp 6. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn mơ hồ chưa hiểu rõ về khái niệm này. Vậy miêu tả là gì? Văn miêu tả là gì? Hãy cùng chanhchua.com tìm hiểu chi tiết về những nội dung này qua bài viết dưới đây.

Miêu tả là gì?

Miêu tả là phương thức sử dụng ngôn ngữ để kể về một chuỗi sự việc có trình tự nhất định và dẫn tới kết thúc. Bên cạnh việc truyền tải nội dung câu chuyện, tự sự còn khắc họa thêm tính cách nhân vật. Thông qua đó, chúng ta có thể cảm nhận được bài học, thông điệp sâu sắc, mới mẻ về con người và cuộc sống.

Văn miêu tả là gì?

Văn miêu tả là loại văn giúp cho người đọc và người nghe có thể hình dung ra được những đặc điểm, tính chất nổi bật của sự vật, sự việc, hiện tượng, con người hay phong cảnh,… Điều này làm cho đối tượng được miêu tả như hiện lên ở trước mắt người đọc và người nghe. Trong văn miêu tả, năng lực quan sát của người viết và người nói thường sẽ được bộc lộ rõ nhất.

Yếu tố miêu tả là gì?

Sau khi tìm kỹ miêu tả là gì? Văn miêu tả là gì? ở bên trên, phần này chúng ta sẽ tìm hiểu đến các yếu tố miêu tả. Cụ thể như sau:

• Miêu tả nhân vật: Gồm miêu tả về ngoại hình, các trạng thái hoạt động, tình cảm và thế giới nội tâm,… Chính những hình ảnh được miêu tả ấy sẽ góp phần khắc hoạ nên chân dung nhân vật với nét tính cách riêng.
• Miêu tả cảnh thiên nhiên: Giúp tạo nền cho diễn biến của sự việc ở trong cốt truyện tự sự.
• Miêu tả cảnh sinh hoạt: Gồm những hoạt động cụ thể của từng nhân vật tham gia vào cốt truyện.

Lưu ý: Yếu tố miêu tả thường được thể hiện rõ nhất thông qua các từ ngữ, hình ảnh có sức gợi lớn như: Từ láy tượng hình, tượng thanh, nghệ thuật so sánh, nhân hoá,…. Việc dùng các yếu tố miêu tả trong văn tự sự phải có chọn lọc, không được lạm dụng quá dẫn tới lạc đề. Mục đích chính là thông qua các hình ảnh miêu tả để làm cho cốt truyện được hay hơn, hấp dẫn hơn và nhân vật hiện lên cụ thể, sinh động và gây ấn tượng hơn.

Đặc điểm của văn miêu tả

Sau khi tìm hiểu các thông tin bên trên, chắc chắn các bạn đã hiểu rõ văn miêu tả là gì? Tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về đặc điểm của dòng văn này ở bên dưới đây.

• Là loại văn chỉ mang tính thông báo thẩm mĩ, đó là sự miêu tả nhằm thể hiện được cái mới mẻ, cái riêng biệt trong cách quan sát và cách cảm nhận của người viết.
• Trong văn miêu tả, cái mới và cái riêng luôn gắn với cái chân thật.
• Ngôn ngữ trong văn miêu tả rất giàu cảm xúc, giàu hình ảnh và giàu nhịp điệu, âm thanh.
• Muốn miêu tả được, trước hết người ta cần phải biết quan sát rồi từ đó đưa ra nhận xét, liên tưởng, tưởng tượng, ví von, so sánh,… để làm nổi bật lên những đặc điểm tiêu biểu của sự vật và hiện tượng.

Phương pháp làm văn miêu tả hay

Bên cạnh việc giải đáp câu miêu tả là gì, chúng tôi sẽ đưa ra cách thức để làm một bài văn miêu tả hay cho các bạn tham khảo. Mời các bạn theo dõi!

Xác định rõ đối tượng muốn miêu tả

Xác định rõ đối tượng cần miêu tả là yếu tố đầu tiên mà các bạn cần phải chú ý. Đối tượng miêu tả có thể là một người hay một đồ vật nào đó,… và sẽ được nêu cụ thể ở trong phần đề bài. 

Quan sát để lựa chọn ra những hình ảnh tiêu biểu

Như định nghĩa về miêu tả ở bên trên, người viết cần phải chọn ra những đặc điểm nổi bật để người đọc có thể dễ dàng hình dung được đối tượng đang được miêu tả.

Ví dụ như: Hãy tả mẹ của em thì các bạn có thể miêu tả về màu tóc, vóc dáng, chiều cao, khuôn mặt của mẹ, nước da,…

Trình bày những điều đã quan sát được theo trình tự nhất định

Sau khi quan sát kỹ càng đối tượng cần miêu tả, các bạn cần phải trình bày những điều đã quan sát theo một trình tự nhất định. Điều này sẽ giúp người đọc, người nghe dễ dàng hình dung được đối tượng. 

Những kỹ năng cần có khi làm văn miêu tả

Để làm được văn miêu tả hay, mượt thì các bạn cần phải có những kỹ năng sau đây:

• Kỹ năng quan sát: Là kỹ năng giúp các bạn có thể nhìn nhận và xem xét sự vật chi tiết nhất.
• Kỹ năng nhận xét: Là kỹ năng thể hiện khả năng liên tưởng, hình dung về sự vật khi được đặt trong một mối tương quan với các sự vật xung quanh.
• Ví von so sánh: Thể hiện được sự liên tưởng độc đáo riêng biệt của người viết khi hình dung và cảm nhận về sự vật, hiện tượng đang miêu tả.

Các loại văn miêu tả thường hay gặp hiện nay

Các loại văn miêu tả thường hay gặp nhất hiện nay gồm là văn tả người,  văn tả cảnh và văn miêu tả con vật. Mỗi loại văn sẽ có một đối tượng và bố cục khác nhau. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết hơn về từng loại qua các thông tin ở dưới đây.

Văn miêu tả cảnh

Đây là loại văn miêu tả yêu cầu người viết phải tái hiện lại một cảnh vật trong tự nhiên. Đôi khi nó cũng có thể là một hiện tượng tự nhiên hay một khung cảnh ở xung quanh cuộc sống của chúng ta.

Ví dụ như: Tả cánh đồng lúa chín quê em, tả ngôi trường em đang học, tả cây đa đầu làng em,…

Bố cục của bài văn tả cảnh gồm có những phần sau:

• Mở bài: Các bạn cần phải giới thiệu khái quát về cảnh được tả.
• Thân bài: Tập trung miêu tả chi tiết về từng đặc điểm nổi bật của cảnh vật theo thứ tự nhất định như một số trường hợp sau đây:

• Từ khái quát cho đến cụ thể (hoặc ngược lại).
• Từ trong ra đến bên ngoài (hoặc ngược lại).
• Từ trên xuống tới bên dưới (hoặc ngược lại).

• Kết bài: Các bạn hãy phát biểu cảm tưởng của mình về cảnh vật đó.

Văn miêu tả người

Văn tả người thường được dùng để miêu tả về ngoại hình, tính cách,… giúp người đọc có thể hình dung được các đặc điểm của người đó. Khi viết loại văn này, các bạn có thể mở rộng miêu tả thêm hành động, lời nói và cách cư xử của người đó. Văn miêu tả thường hướng đến đối tượng là những người thân yêu nhất ở xung quanh của chúng ta.

Ví dụ cụ thể: Hãy miêu tả một người mà em yêu quý nhất ở trong gia đình; Miêu tả mẹ của em hoặc tả cô giáo lớp 1 của em,…

Bố cục của bài văn miêu tả:

• Mở bài: Các bạn giới thiệu về đối tượng cần miêu tả và chú ý đến mối quan hệ, tên, giới tính và ấn tượng khi gặp là gì?
• Thân bài: Miêu tả về hình dáng, tuổi tác và nghề nghiệp của người đó. Sau đó, các bạn tả chi tiết về ngoại hình, cử chỉ, hành động và lời nói của người đó theo một trình tự nhất định.

Ví dụ: Dượng Hương Thư giống như một pho tượng đồng đúc với các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt nhau, quai hàm bạnh ra và cặp mắt nảy lửa ghì trên ngọn sào trông giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hùng vĩ. (Võ Quảng)

Thông qua việc miêu tả để gợi ra tính cách của nhân vật. Người đọc có thể dễ dàng hình dung ra được tính cách của đối tượng cùng thái độ của người viết dành cho đối tượng đó. 

• Kết bài: Nêu nhận xét hoặc cảm nghĩ của bản thân về đối tượng cần được miêu tả.

Văn miêu tả con vật

Đây là loại văn dùng để tả về dáng vẻ bên ngoài, các hoạt động của con vật mà chúng ta yêu quý. Dạng văn này, nhiều trường hợp đòi hỏi cần có sự ghi nhớ và trí tưởng tượng phong phú của người làm văn.

Ví dụ một số đề văn miêu tả về con vật như: Hãy tả chú cún nhà em; tả một con vật mà em yêu thích hay tả một con vật ở trong vườn thú,…

Bố cục của một bài văn miêu tả con vật là:

• Mở bài: Giới thiệu về con vật mà mình yêu thích.
• Thân bài: Miêu tả chi tiết về hình dáng bên ngoài khoảng 6 – 8 dòng. Tả bao quát về kích thước, màu lông và các chi tiết bộ phận như mắt, mũi, miệng, đuôi, tai, chân,…. Sau đó, các bạn hãy miêu tả về tập tính và thói quen hoạt động của con vật đó. (Ăn ra làm sao? Ngủ biểu hiện như nào? Kêu ra sao?….)
• Kết bài: Nêu tình cảm và suy nghĩ của bản thân về con vật.

Bên trên là những thông tin chúng tôi chia sẻ cho các bạn về văn bản miêu tả là gì? Cách làm văn miêu tả hay. Hy vọng bài viết mang đến những kiến thức bổ ích để các bạn có thể làm văn được hay và đạt được điểm cao trong môn Văn học.