Nghị luận văn học là gì? Những dạng nghị luận văn học phổ biến  

Nghị luận văn học là gì là câu hỏi được khá nhiều người quan tâm, đặc biệt là học sinh khối D hoặc những bạn đang chuẩn bị bước vào kỳ thi tốt nghiệp. Vậy hôm nay các bạn hãy cùng Chanhchua.com tìm hiểu về chủ đề “ Nghị luận văn học là gì? Những dạng nghị luận văn học nào nào phổ biến?” qua bài viết dưới đây nhé! 

Giải đáp nghị luận văn học là gì? 

Nghị luận văn học đường sử dụng phổ biến nhưng không phải ai cũng năm chắc chắn kiến thức về dạng nghị luận nay. Để hiểu được văn nghị luận văn học là gì, mời các bạn đi vào nội dung đầu tiên dưới đây.

Nghị luận là gì?

Trước khi đi vào tìm hiểu thế nào là nghị luận văn học hãy cùng tìm hiểu văn nghị luận là gì trước nhé. Văn nghị luận là một chủ đề ngữ pháp mà người học sẽ được học trong chương trình ngữ văn của lớp 7. Đây là một loại ngữ pháp mới chỉ được cải biên vào sách giáo khoa. 

Văn nghị luận là thể loại văn được viết ra ra nhằm mục đích giúp người viết được ra các quan điểm về một sự kiện hay một hiện tượng kỳ lạ nào đó dựa trên những luận cứ, lập luận và những vấn đề. Trong đó phổ biến nhất trong phổ biến nhất hiện nay có thể kể đến là nghị luận xã hội và nghị luận văn học. 

Nghị luận văn học là gì?

Nghị luận văn học đây là dạng văn bản người viết sử dụng những lý lẽ của mình để có thể bày tỏ tâm lý, cảm nhận, quan điểm, cảm nhận, nhìn nhận của bản thân về một đoạn trích hay một tác phẩm văn học cụ thể nào đó trong văn bản. 

Trong quy trình ứng dụng nghị luận văn học  người viết  sẽ phải đưa ra những lập luận, lý lẽ vấn đề, luận cứ sắc bén, nhằm mục đích bày tỏ quan điểm cá nhân sao cho thuyết phục người đọc. 

Các thao tác nghị luận văn học gồm những gì?  

Trong các bài văn nghị luận nói chung và những bài văn nghị luận văn học nói riêng thường được sử dụng các thao tác sau đây: 

• Thao tác giải thích 

Thao tác giải thích sẽ đi sâu vào những câu nói mang hàm ý súc tích nhằm tìm hiểu cũng như lý giải nội dung bên trong của câu nói đó. Người viết sẽ phải làm sáng tỏ, giảng giải một cách tường tận các vấn đề cho người đọc có thể hiểu được thấu đáo cái được đề cập đến nhưng chúng vẫn còn đang mơ hồ. 

• Thao tác chứng minh 

Thao tác chứng minh tức là làm sáng tỏ chân lý bằng những dẫn chứng và những lý lẽ để thuyết phục người khác cũng chấp nhận luận điểm đó. Các dẫn chứng sẽ được rút ra từ cuộc sống thực tế xưa và nay, từ lịch sử , từ văn học,…Những dẫn chứng đó sẽ là những lý lẽ dẫn dắt, phân tích tạo ra những lập luận vững chắc và mang đến niềm tin cho người đọc. 

• Thao tác bình luận 

Thao tác bình luận là thao tác có tính gói gọn bởi nó bao hàm cả công việc giải thích lẫn việc chứng minh. 

Những dạng nghị luận văn học phổ biến hiện nay 

Ngoài thắc mắc nghị luận văn học là gì cũng có nhiều người quan tâm đến vấn đề nghị luận văn học có mấy dạng. Nghị luận văn học là một chủ điểm kiến thức và là kỹ năng quan trọng, xuyên suốt toàn bộ chương trình ngữ văn ở cấp cơ sở và đại trả phổ thông. Các dạng nghị luận văn học phổ biến hiện nay có 7 dạng, cụ thể như sau: 

Những dạng văn nghị luận văn học nào phổ biến nhất hiện nay bạn đã biết chưa? 

• Bình giảng một đoạn thơ 

Với dạng bình giảng một đoạn thơ này người viết sẽ được nêu  lên cảm nghĩ của mình về một đoạn thơ cho trước 

• Phân tích một bài thơ 

Dạng văn nghị luận phân tích một đoạn thơ đề bài thường đưa ra đó là nghiên cứu và phân tích một góc nhìn nhất định (thẩm mỹ, tâm tình, nghệ thuật,…) của một bài thơ quen thuộc. 

• Phân tích một đoạn thơ 

Dạng văn phân tích một đoạn thơ này sẽ tương tự như phân tích một bài thơ, tuy nhiên sẽ khoanh vùng phạm vi cảm thụ, tức người yêu cầu phân tích sẽ giới hạn một đoạn thơ trong một bài thơ cho trước. 

• Phân tích một vấn đề trong một tác phẩm văn xuôi 

Đối với dạng văn học nghị luận nghiên cứu và phân tích tác phẩm văn xuôi, người viết sẽ phải diễn giải cảm nghĩ, phản hồi về một yếu tố được chỉ định sẵn như nhân vật, diễn biến nổi bật hay một câu nói, một quan điểm nào đó trong một tác phẩm.  

Mỗi một dạng nghị luận sẽ có những điểm riêng biệt khác nhau người viết cần nắm rõ 

• Phân tích nhân vật 

Phân tích nhân vật là một dạng nghị luận văn học sẽ tập trung vào một nhân vật cụ thể nào đó có thể sẽ là nghiên cứu và phân tích về khuôn mẫu, hành vi, thẩm mỹ hay nghệ thuật tạo dựng của tác giả. 

• Phân tích một hình tượng 

Đề bài yêu cầu phân tích, nghiên cứu một hình tượng thường sẽ dành cho những tác phẩm văn học tầm cỡ. Nhân vật được yêu cầu khai thác sẽ đại diện cho một trong những tầng lớp, những tư tưởng hay giá trị nào đó mà tác giả muốn gửi gắm. 

• Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật 

Dạng văn học nghị luận phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật là dạng văn tương đối khó, nó yêu cầu người viết phải nắm vững thời hạn, hoàn cảnh của toàn bộ câu chuyện cũng như những yếu tố xung quanh nhân vật. Qua đó sẽ lý giải và đưa ra các nghiên cứu và phân tích cho diễn biến tâm trạng của nhân vật  một cách hài hòa và hợp lý.  

Một số yêu cầu chung cần chú khi viết một bài văn nghị luận 

Để có thể hoàn thành tốt một bài nghị luận văn học cùng với hệ thống luận cứ, vấn đề và lập luận thật sự xác đáng, thuyết phục người viết cần phải nắm bắt được một số yêu cầu chung sau đây: 

• Bài văn nghị luận văn học cần phải đúng hướng, có trật tự, câu cú mạch lạc và câu từ phải trong sáng, sinh động, không kém phần hấp dẫn. Một số thao tác chính của một bài văn nghị luận chính là giải thích, chứng minh, phân tích và lập luận. 
• Khi làm một bài nghị luận văn học người viết cần phải nắm vững các kiến thức cơ bản ở mỗi tác phẩm, tác giả.
• Đối với thờ, người viết cần phải chú ý đến hình thức nhịp điệu, cách tác giả gieo vần, cấu trúc câu. 
• Nếu phân tích về tác phẩm là văn xuôi cần phải chú ý đến cốt truyện, đến nhân vật, tình tiết, các dẫn chứng cần phải chính xác, có chọn lọc, chú ý đến giá trị nhân đạo và chú ý đến tình huống truyện. 

Quy trình để làm một bài văn nghị luận văn học 

Trước khi bắt đầu viết một bài nghị luận văn học, người viết cần trải qua quy trình gồm 4 bước như sau: 

Bước 1: Định hướng

Trước khi bắt tay vào làm bài văn nghị luận văn học người viết cần phải tìm hiểu kỹ về nội dung, yêu cầu của đề bài, định hướng xây dựng văn bản. Việc định hướng sẽ giúp người viết tránh khỏi sai sót viết sai thể loại hay lạc đề. Chính vì thế cần phải đọc thật kỹ để xác định đúng thể loại, nội dung, giới hạn đề và các yêu cầu phụ nếu có. 

Thường sẽ có hai dạng đề bài đó là “dạng đề nổi” dạng này người viết sẽ dễ dàng nhận biết trên câu chữ, gạch chân các từ khóa để thực hiện bài viết. Còn đối với “dạng đề chìm” người viết sẽ phải nghiên cứu kỹ hơn nội dung, ẩn ý của tác phẩm, dụng ý nghệ thuật của tác giả và chủ đề của tác phẩm và xác định mục tiêu của đề bài. 

Bước 2: Lập đề cương

Bước tiếp theo là lập đề cương để xác định và tái hiện lại những kiến thức, giá trị nội dung của tác phẩm. 

• Nội dung cơ bản ( tìm ý): Ở bước này người viết cần phải tái hiện lại giá trị về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm cần phân tích. 
• Bố cục bài văn ( lập dàn ý): Sắp xếp các ý theo một trình tự hợp lý (từ ý lớn, ý nhỏ, nghệ thuật và nội dung). 
• Sau khi tìm được ý, người ý cần phác họa ra dàn ý sơ lược rồi sau đó triển khai thành dàn ý chi tiết của bài văn. 

Bước 3: Tạo văn bản

Trên cơ sở đề cương đã được lập ở bước 2, acsc bạn đã bắt tay vào thực hiện thao tác văn bản. Đây là khâu rất quan trọng, vậy nên sẽ có một số vấn đề sau đây người viết cần chú ý: 

• Đặc điểm và cách thức diễn tả cần phải lưu ý bởi đây là một dạng văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ văn bản chính luận. 
• Thực hiện đầy đủ bố cục 3 phần, mở bài, thân bài và khái quát ( khái quát – phân tích – tổng hợp). 

Tạo văn bản là bước rất quan trọng vậy nên người viết cần hết sức chú ý 

• Người viết cần lưu ý về thể loại của tác phẩm để chọn lựa trình tự hợp lý 

• Đối với thể loại tự sự cần phải chú ý phân tích nhiều đến phần nội dung, cốt truyện, tình huống truyện và nhân vật. Khi phân tích cần phải tách nội dung và nghệ thuật riêng. 
• Đối với thể loại văn trữ tình cần chú ý đến các phép biểu hiện tình cảm, cảm xúc, nhịp điệu và hình ảnh. Phân tích nghệ thuật sẽ gắn liền với nội dung. 
• Cần liên kết các câu, các đoạn một cách mạch lạc, hợp lý. 

Bước 4: kiểm tra

Viết xong đoạn văn nào hay ý nào người viết nên lưu ý để kiểm tra lại hoặc dành ra 5 phút cuối đọc lại toàn bộ bài viết, sửa các dấu câu và sửa lỗi chính tả. 

Trên đây chúng tôi đã cùng các bạn tìm hiểu chủ đề “Nghị luận văn học là gì? Những dạng nghị luận văn học phổ biến nhất hiện nay”. Hy vọng, với những chia sẻ trên đây của chúng tôi các bạn sẽ nắm vững kiến thức về nghị luận văn học để có thể hoàn thành bài văn một cách xuất sắc!